- Door
- Arnout Veenman
- geplaatst op
- 16 mei 2014 08:03 uur
In de de nieuwe rubriek recht en de branche analyseren we rechtszaken en andere procedures waar branchepartijen zoals datacenters en hosters bij betrokken zijn geweest. Vandaag KPN die een klacht bij de Reclame Code Commissie aan de broek kreeg, vanwege de uitspraak: “Weinig mensen weten dat KPN 100% van zijn energiebehoefte haalt uit groene stroom.”
De casus
In de Metro van 30 oktober 2012 had KPN een advertentie geplaatst, met als kop: “We stoppen net zoveel energie in vandaag als in morgen”. Hieronder stond een foto van een bestelwagen van KPN die langs een windmolenpark rijdt staat, die vergezeld ging met de tekst: “Weinig mensen weten dat KPN 100% van zijn energiebehoefte haalt uit groene stroom. Het past in de opdracht die we onszelf hebben gegeven om in 2020 volledig klimaatneutraal te zijn. Daarnaast zijn we elke dag druk bezig ons energieverbruik te verlagen. Ons netwerk en datacenter zuiniger te laten functioneren. En kritisch te kijken naar ons wagenpark. We zijn goed op weg, maar nog lang niet klaar. Het netwerk dat geeft om Nederland.”
Naar aanleiding van de advertentie werd er een klacht ingediend bij de Reclame Code Commissie. De klager stelt dat de claim dat KPN 100% van zijn energiebehoefte uit groene stroom haalt, niet klopt. De energie die nodig is om het wagenpark van KPN te laten rijden, bestaat namelijk in ieder geval voor een deel uit fossiele brandstof. De klager betwijfelt ook of de gebouwen van KPN wel voor 100% met groene stroom worden verwarmd.
Het verweer
Volgens KPN heeft het begrip ‘energie’ in de tekst dat KPN 100% van zijn energiebehoefte haalt uit groene stroom, de (niet ongebruikelijke) betekenis van stroom/elektriciteit. Sinds begin 2011 maakt KPN voor zijn elektriciteitsbehoefte alleen nog gebruik van groene stroom die is opgewekt uit hernieuwbare bronnen zoals windenergie of biomassa. De claim is daarom volgens KPN niet misleidend. Daarnaast worden de panden van KPN voor 100% verwarmd met ‘groen gas’.
Verder stelde KPN dat het niet claimt 100% klimaatneutraal te zijn, maar zoals ook uit de tekst blijkt, er aan te werken dat in 2020 wel te zijn. Als laatste beroept KPN zich op het formele standpunt dat de advertentie niet misleidend is omdat het om een ‘corporate-uiting’ gaat en “geen reclame die de gemiddelde consument ertoe kan brengen een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen.”
Het oordeel
De Reclame Code Commissie is van oordeel dat op de uiting van KPN de Milieu Reclame Code (MRC) van toepassing is. De mededeling “Weinig mensen weten dat KPN 100% van zijn energiebehoefte haalt uit groene stroom” wordt door de RCC aangemerkt als een absolute milieuclaim, waarvan adverteerder op grond van artikel 3 MRC de juistheid dient aan te tonen. Hier is KPN naar het oordeel van de RCC is KPN niet in geslaagd.
Uit de uiting blijkt onvoldoende duidelijk dat met het begrip “energiebehoefte” in de bestreden claim alleen wordt gedoeld op de behoefte aan stroom. In het algemeen spraakgebruik kan onder energie ook gas en/of autobrandstoffen worden begrepen. Daarnaast oordeelt de RCC dat het begrip energie ook op een andere plaatst in de uiting op een andere manier wordt gebruikt, namelijk in de zin: “Daarnaast zijn we elke dag bezig ons energieverbruik te verlagen”.
Volgens de RCC is vast komen te staan dat KPN niet 100% van zijn behoefte aan energie in de brede betekenis van het woord haalt uit groene stroom. Ook is de RCC van oordeel dat de milieuclaim de consument kan misleiden over milieuaspecten van de producten van KPN en/of over de bijdrage van KPN aan het handhaven en bevorderen van een schoon leefmilieu als bedoeld in artikel 2 MRC.
De beslissing
De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in de artikelen 2 en 3 MRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
De les uit deze uitspraak
De les die uit deze uitspraak van de Reclame Code Commissie kan worden getrokken is dat er moet worden opgepast met (absolute) milieuclaims in reclame. Ook een formeel standpunt dat er sprake is van een “corporate-uiting” en geen reclame, gaat er bij de RCC niet in.
De Milieu Reclame Code (MRC) geldt voor alle milieuclaims en is vrij streng. Zo stelt artikel 3: “Alle milieuclaims dienen aantoonbaar juist te zijn. De bewijslast rust op de adverteerder. Naarmate de milieuclaims absoluter zijn geformuleerd, worden zwaardere eisen gesteld aan het bewijsmateriaal.” KPN liep tegen de laatste volzin van dat artikel aan, want stelde 100% van zijn energiebehoefte haalt uit groene stroom te halen. KPN lukte het niet om dat te bewijzen. Sterker: de claim werd er door de RCC zelfs onderuit gehaald.
Aan de andere kant denk ik niet dat de RCC een datacenter zal veroordelen dat stelt: “Alle servers in ons datacenter draaien voor 100% op groene stroom”, terwijl het datacenter in het geval van het wegvallen van de netspanning tijdelijk over zal schakelen op dieselgestookte noodgeneratoren.
Wie reclame wil maken met een milieuclaim doet er daarom verstandig aan goed te onderzoeken of de claim te onderbouwen is en indien dat niet mogelijk is, de claim minder absoluut te formuleren óf te specificeren. Dus in plaats van “Wij halen al 100% van onze energie uit groene stroom”, “100% van onze stroombehoefte halen we uit groene stroom” of “We halen bijna onze volledige energiebehoefte uit groene stroom”.
Zelf de uitspraak van de RCC doorlezen kan hier.
