- Door
- Arnout Veenman
- geplaatst op
- 7 maart 2016 08:00 uur
Google heeft afgelopen week een tik op de vingers gekregen van de rechter in verband met het beleid van de zoekmachine over het verwijderen van onrechtmatige reviews op verschillende Google platforms én de weigering de IP-adressen van de plaatsers te verstrekken. Deze zaak is voor hosters ook bijzonder relevant omdat voor hun dezelfde regels gelden op het gebied van Notice & Take Down en het verstrekken van gegevens van klanten aan derden.
In de zaak ging het om een viertal op verschillende momenten geplaatste negatieve reviews die waren geplaatst over een kinderdagverblijf op Google+ en daarnaast ook zichtbaar waren in Google Search en Maps. Volgens de eigenaar van het kinderdagverblijf waren de reviews nep en onmiskenbaar onrechtmatig. De eigenaar van het kinderdagverblijf heeft via haar rechtsbijstandsverzekaar na de plaatsing van een review gevraagd deze te verwijderen én de NAW-gegevens van de plaatser aan haar te verstrekken.
In reactie op de verzoeken liet Google echter weten de reviews niet te zullen verwijderen noch de gegevens van de plaatser te zullen verstrekken. De reactie van Google was elke keer de volgende:
Google+ local host inhoud van derden. Het is niet de maker van of een tussenpersoon voor die inhoud. We raden u aan geschillen rechtstreeks op te lossen met het individu die de inhoud heeft gepost. Als u niet tot overeenstemming kunt komen en besluit juridische stappen te nemen tegen de individu die de inhoud heeft gepost, en als die stappen leiden tot een juridisch besluit dat het materiaal illegaal is of moet worden verwijderd, stuurt u ons een rechterlijk bevel waarin de verwijdering wordt geëist. In gevallen waarin de individu die de inhoud heeft gepost, anoniem is, kunnen we gebruikersgegevens aan u verstrekken op grond van een geldige dagvaarding van derden of andere juridische procedure tegen Google Inc.
Oftewel, zoals veel hosters ook wel zeggen: Indien u gegevens van onze gebruikers wilt hebben of wilt dat we iets verwijderen, moet u maar naar de rechter gaan. Zolang u dat niet doet, doen wij niks. Opvallend is echter wel dat Google tijdens de procedure bij de rechter laat weten ‘spontaan’ drie van de vier gewraakte reviews te hebben verwijderd omdat er sprake van spam zou zijn. Verder heeft Google dat besluit echter niet gemotiveerd.
De rechter is echter duidelijk over het feit dat Google de reviews wel gewoon had moeten verwijderen en dat het Notice & Take Down beleid van het bedrijf niet deugt:
[eiseres] is sinds geruime tijd het slachtoffer van valse, evident onrechtmatige recensies. [eiseres] heeft een en ander meerdere keren aangekaart bij Google, maar heeft moeten ervaren dat het notice and takedown-beleid van Google in haar zaak onvoldoende heeft gewerkt. Pas na de zitting in dit kort geding heeft Google kennelijk ontdekt dat er aanwijzingen bestonden om aan te nemen dat sprake was van spam, overigens zonder te onthullen wat die aanwijzingen inhielden. Dit terwijl (bijvoorbeeld) de recensie van “Helen Dijkmeijer” voor het overgrote deel is gekopieerd van een recensie die reeds in 2010 is geplaatst op www.zwangerschapsforum.nl, hetgeen reeds vóór de zitting van 26 januari 2016 door [eiseres] voldoende aannemelijk is gemaakt. Ook is ter zitting aangetoond dat de recensie van “Bart Vranken” een gekopieerde recensie overeen ander kinderdagverblijf betrof en dat de portretfoto van “Hilde Claas” vals was. Desalniettemin heeft Google ter zitting volgehouden dat er geen aanleiding was deze drie recensies te verwijderen. Dit toont aan dat de lat die Google aanlegt in het kader van haar notice and takedown-beleid erg hoog ligt, zeker voor een klein bedrijf als [eiseres]
Wel interessant is dat de rechter opmerkt dat het verzoek aan de rechter om Google niet toewijsbaar is omdat voor elke review individueel moet worden bepaald of deze onmiskenbaar onrechtmatig is. Opvallend is echter dat de rechter daarbij het volgende schrijft: “Elke keer zal immers opnieuw (door de rechter) de afweging moeten worden gemaakt of een recensie al dan niet evident onrechtmatig is.”. Daar ben ik het niet mee eens, of een review onmiskenbaar (of evident, zoals de rechter het hier noemt) onrechtmatig is, moet de hoster zelf bepalen. Immers is het evident of onmiskenbaar dat het onrechtmatig is.
De toets die de rechter moet aanleggen, is minder stringent. Mijns inziens is deze opmerking daarom een omissie van de rechter. Al stelt de rechter verder in het vonnis: “ Mocht [eiseres] opnieuw “slachtoffer” worden van fake recensies, dan zal [eiseres] Google opnieuw, in het kader van het notice and takedown-beleid, moeten benaderen.”. Daarmee maakt de rechter (gelukkig) wel duidelijk dat Google de beoordeling zelf (ook) moet maken en dat niet aan de rechter over kan laten.
Ook met betrekking tot het verstrekken van de gegevens van de gebruikers die verantwoordelijk zijn voor de reviews, is de rechter helder. Daarbij wordt door de rechter getoetst aan de criteria uit het Lycos/Pessers arrest. De conclusie is dat Google gehouden was om de gegevens van de plaatser van elk van de reviews aan de eiser te verstrekken.
