- Door
- Arnout Veenman
- geplaatst op
- 7 april 2009 08:01 uur
Communitysites zoals Hyves, Web-log en Myspace geven veel te makkelijk toe aan claims van derden over inbreuk op auteursrechten. Zonder enig overleg met de gebruiker of zelfs maar controle van de juistheid van de claim verwijderen de beheerders materiaal waarover geklaagd wordt. Dat blijkt uit een onderzoek onder de zeven belangrijkste communitysites dat juridisch adviesbureau ICTRecht in maart en april 2009 heeft uitgevoerd.
De onderzoekers plaatsten een tekst waarvan het auteursrecht was vervallen op weblogs en profielpagina’s aangemaakt bij communitysites Web-log.nl, punt.nl, Netlog.com, Hyves.nl, WaarBenJij.Nu, Blogger.com en Myspace.com. De tekst was het Peter Pan-verhaal ‘The Little White Bird’, waarvan de auteursrechten vervallen waren. Vervolgens stuurden ze een sommatie namens de fictieve ‘Peter Pan Heritage Foundation’ om verwijdering van deze berichten te eisen.
Vrijwel alle sites, inclusief marktleider Hyves, reageerden direct door het bericht, of zelfs de gehele weblog of profiel, te verwijderen. Het eigen beleid over dergelijke klachten werd niet gevolgd. Klachten van de houder van de weblog/profiel mochten niet baten: er was een claim over auteursrecht, dus de pagina moest weg. “Auteursrecht kan niet zomaar vervallen lijkt me”, aldus een helpdeskmedewerker. Alleen Punt.nl en Google’s Blogger.com weigerden de verwijdering. Punt.nl meldde daarbij expliciet te twijfelen aan de claim.
ICTRecht maakt zich grote zorgen over de wel erg gemakkelijke manier waarop deze sites met auteursrechtclaims omgaan. Zij ondernam dit onderzoek omdat zij uit ervaringen bij haar eigen notice en takedown-adviesdienst het vermoeden kreeg dat veel providers niet zorgvuldig genoeg handelden bij dergelijke claims.
“Een interessant experiment. Dat sociale netwerksites onterecht content weghalen vind ik niet direct verontrustend,” zegt universitair hoofddocent Arno Lodder van het Computer/Law Institute van de Vrije Universiteit. Communitysites doen dit om zowel zichzelf als de gebruiker te beschermen tegen vergrote schadeclaims. Maar, zo vervolgt Lodder: “Het zonder raadplegen van de plaatser van de informatie zijn profiel onherstelbaar verwijderen vind ik verbazend.”
Een dergelijke actie is buitenproportioneel en kan de provider blootstellen aan schadeclaims van gebruikers.
Aanbieders van weblogdiensten of profielpagina’s zijn in beginsel niet aansprakelijk voor auteursrechtschendende publicaties van hun gebruikers. Wel moeten ze claims van rechthebbenden serieus nemen en publicaties verwijderen als evident is dat deze juist zijn. Dit zogeheten ‘notice en takedown’-beleid is vastgelegd in de wet (art. 6:196c BW) en uitgewerkt in een gedragscode voor internetproviders.
Het onderzoek laat zien dat geen van de onderzochte sites een dergelijke controle heeft uitgevoerd, hoewel dit slechts een minimale hoeveelheid werk zou zijn geweest. Titel en auteur (J.M. Barrie) waren bij het bericht vermeld. In diverse naslagwerken is na te lezen dat Barrie in 1937 overleed. Omdat auteursrecht tot 70 jaar na de dood van de maker loopt, was deze tekst per 1 januari 2008 dan ook vrij van rechten (publiek domein).
Het onderzoek werd geïnspireerd door het Multatuli-project van burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom uit 2004. Ook daar bleken internetproviders veel te makkelijk toe te geven aan claims van zogenaamde rechthebbenden. Zonder enig onderzoek verwijderden toen zeven van de tien providers materiaal na ontvangst van een klacht.
Het volledige rapport van ICTRecht is hier te downloaden.
